ویژگی های یاران امام زمان که در قرآن به آنها اشاره شده :
1- متواضع اند: «عباد الرحمن الذین یمشون علی الأرض هونا »
2- دارای بینش صحیح هستند، زیرا غرور در قلب و عقل آنان نفوذ نکرده است
3- اهل پرورش جاهلان جامعه اند، «وإذا خاطبهم الجاهلون قالوا سلاما »
4- اهل طاعت و سجده و قیامند، «و الذین یبیتون ربهم سجدا و قیاما »
5- خود را آلوده به گناه که منجر به ورود به جهنم می شود نمی کنند، «والذین یقولون ربنا أصرف عنا عذاب جهنم »
6- اهل اعتدالند، «إذا أنفقوا لم تسرفوا و لم یقتروا »
7- موحدند و غیر خدا را نمی خوانند، «لا یدعون مع الله الها آخر »
8- به جان انسانها احترام می گذارند، «ولایقتلون النفس التی حرم الله إلا بالحق »
9- پاکدامنند، «ولایزنون »
10- دنبال پاکسازی روان خویش اند، «و من تاب و عمل صالحا »
11- جبران کننده عقب ماندگیها و پرکننده خلأ ها هستند، «إلا من تاب و آمن و عمل صالحا »
12- حتی مرتکب مقدمات گناه هم نمی شوند و در مجالس گناه هم شرکت نمی کنند، «و إذا مروا باللغو مروا کراما »
13- کلامشان صحیح است، «و الذین لا یشهدون الزو »
14- اهل لغو نیستند، « و إذا مروا باللغو مروا کراما »
15- پرورش دهنده نسل سالم و مفیدند، «هب لنا من أزواجنا و ذریاتنا قره أعین »
16- امام دیگرانند، «و جعلنا للمتقین إماما »
17- به گزین اند. کلام را گوش می دهند و از بهترین آن پیروی می نمایند، «فبشر عباد الذین یستمعون القول فیتبعون أحسنه »
18- ایمان دارند، «قل یا عباد الذین آمنوا إتقوا ربکم »
19- بنده خدای متعال هستند و امور خود را واگذار به خدای متعال می نمایند، بنده شهرت و پول و زر و زور و دنیا نیستند، «ثم یقول للناس کونوا عبادا لی من دون الله »
20- شیطان را به زانو در آورده اند، «ولأغوینهم أجمعین إلا عبادک منهم المخلصین »
21- ویژگیهای صالحین را دارند یعنی صددرصد اعمالشان صالح است، «والذین آمنوا و عملوا الصالحات لندخلنهم فی الصالحین »
22- امر ازدواج برای جوانان را تسهیل می کنند، «و أنکحوا الأیامی منکم و الصالحین من عبادکم و إمائکم »
23- در کار خیر از همدیگر سبقت می گیرند، «و یسارعون فی الخیرات و أولئک من الصالحین »
1- متواضع اند: «عباد الرحمن الذین یمشون علی الأرض هونا »
2- دارای بینش صحیح هستند، زیرا غرور در قلب و عقل آنان نفوذ نکرده است
3- اهل پرورش جاهلان جامعه اند، «وإذا خاطبهم الجاهلون قالوا سلاما »
4- اهل طاعت و سجده و قیامند، «و الذین یبیتون ربهم سجدا و قیاما »
5- خود را آلوده به گناه که منجر به ورود به جهنم می شود نمی کنند، «والذین یقولون ربنا أصرف عنا عذاب جهنم »
6- اهل اعتدالند، «إذا أنفقوا لم تسرفوا و لم یقتروا »
7- موحدند و غیر خدا را نمی خوانند، «لا یدعون مع الله الها آخر »
8- به جان انسانها احترام می گذارند، «ولایقتلون النفس التی حرم الله إلا بالحق »
9- پاکدامنند، «ولایزنون »
10- دنبال پاکسازی روان خویش اند، «و من تاب و عمل صالحا »
11- جبران کننده عقب ماندگیها و پرکننده خلأ ها هستند، «إلا من تاب و آمن و عمل صالحا »
12- حتی مرتکب مقدمات گناه هم نمی شوند و در مجالس گناه هم شرکت نمی کنند، «و إذا مروا باللغو مروا کراما »
13- کلامشان صحیح است، «و الذین لا یشهدون الزو »
14- اهل لغو نیستند، « و إذا مروا باللغو مروا کراما »
15- پرورش دهنده نسل سالم و مفیدند، «هب لنا من أزواجنا و ذریاتنا قره أعین »
16- امام دیگرانند، «و جعلنا للمتقین إماما »
17- به گزین اند. کلام را گوش می دهند و از بهترین آن پیروی می نمایند، «فبشر عباد الذین یستمعون القول فیتبعون أحسنه »
18- ایمان دارند، «قل یا عباد الذین آمنوا إتقوا ربکم »
19- بنده خدای متعال هستند و امور خود را واگذار به خدای متعال می نمایند، بنده شهرت و پول و زر و زور و دنیا نیستند، «ثم یقول للناس کونوا عبادا لی من دون الله »
20- شیطان را به زانو در آورده اند، «ولأغوینهم أجمعین إلا عبادک منهم المخلصین »
21- ویژگیهای صالحین را دارند یعنی صددرصد اعمالشان صالح است، «والذین آمنوا و عملوا الصالحات لندخلنهم فی الصالحین »
22- امر ازدواج برای جوانان را تسهیل می کنند، «و أنکحوا الأیامی منکم و الصالحین من عبادکم و إمائکم »
23- در کار خیر از همدیگر سبقت می گیرند، «و یسارعون فی الخیرات و أولئک من الصالحین »
-----------------------------------------------
مطابق برخی از روایات،اصحاب حضرت (ع) از صفات و ویژگی هایی برخوردارند از قبیل:
1_ اخلاص
در روایتی امام جواد (ع)به عبد العظیم حسنی (ع)فرمود:«...و هنگامی که برای او این تعداد «313 نفر» از اهل اخلاص جمع شد خداوند امر او را ظاهر خواهد کرد...» ( کمال الدین، ج2، ص377و378)
2_ یقین و استقامت
از امام صادق (ع) در حدیثی نقل شده که فرمود : «... گویا قلب های آنها به مانند تکه های آهن است، شکی در قلوب آنها راجع به خداوند وجود ندارد. محکم تر از سنگ است...» (بحارالانوار ، ج 52، ص307،ح82)
3_خداشناسی واقعی
از امام علی (ع) در ضمن حدیثی نقل است که فرمود:
«... ولکن در طالقان مردمانی مؤمن خواهند آمد که به خداوند معرفت واقعی دارند و آنان انصار مهدی در آخر الزمان می باشند». (بحار الانوار ،ج52،ص307،ح82)
4_شیران روز و زاهدان شب
از امام صادق (ع) در حدیثی راجع به اصحاب قائم نقل است که فرمود: « گویا من نظر می کنم به قائم و اصحاب او در نجف و کوفه ... سجده ها به پیشانی های آنها اثر گذارده است، شیرا در روز و راهبان در شب اند...» ( بحارالانوار،ج52،ص386)
5_ برخورداری از تا یید الهی
طبرسی در روایتی از امام علی (ع) نقل کرده که فرمود: « تا اینکه خداوند مردی را در آخر الزمان بر می انگیزاند... او را به ملائکه اش تایید کرده و انصارش را حفظ خواهد کرد». (بحار الانوار،ج52،ص280،ح6)
1_ اخلاص
در روایتی امام جواد (ع)به عبد العظیم حسنی (ع)فرمود:«...و هنگامی که برای او این تعداد «313 نفر» از اهل اخلاص جمع شد خداوند امر او را ظاهر خواهد کرد...» ( کمال الدین، ج2، ص377و378)
2_ یقین و استقامت
از امام صادق (ع) در حدیثی نقل شده که فرمود : «... گویا قلب های آنها به مانند تکه های آهن است، شکی در قلوب آنها راجع به خداوند وجود ندارد. محکم تر از سنگ است...» (بحارالانوار ، ج 52، ص307،ح82)
3_خداشناسی واقعی
از امام علی (ع) در ضمن حدیثی نقل است که فرمود:
«... ولکن در طالقان مردمانی مؤمن خواهند آمد که به خداوند معرفت واقعی دارند و آنان انصار مهدی در آخر الزمان می باشند». (بحار الانوار ،ج52،ص307،ح82)
4_شیران روز و زاهدان شب
از امام صادق (ع) در حدیثی راجع به اصحاب قائم نقل است که فرمود: « گویا من نظر می کنم به قائم و اصحاب او در نجف و کوفه ... سجده ها به پیشانی های آنها اثر گذارده است، شیرا در روز و راهبان در شب اند...» ( بحارالانوار،ج52،ص386)
5_ برخورداری از تا یید الهی
طبرسی در روایتی از امام علی (ع) نقل کرده که فرمود: « تا اینکه خداوند مردی را در آخر الزمان بر می انگیزاند... او را به ملائکه اش تایید کرده و انصارش را حفظ خواهد کرد». (بحار الانوار،ج52،ص280،ح6)
----------------------------------------------------
بر طبق روایات یاران امام زمان (عج) چند دسته هستند:
1. ابدال
2.وزراء
3.حکّام
4.حلقه ی یاران(عقد)
5.اشیاع(جمع شیعیان)
6.اتباع
7.اولیاء
1. گروه اول ابدال هستند.
این گروه که نزدیک ترین یاران حضرت هستند. و در واقع پیشخدمتان امام زمان(عج) هستند که در زمان غیبت، آن حضرت را یاری میکنند و هر گاه یکی از آن افراد از دنیا برود، دیگری جای او را میگیرد. در این زمینه علاّمه مجلسی از
امام محمّد باقر(ع) نقل میکند:
((به ناچار برای صاحب این امر غیبتی هست و در آن غیبت قدرت و قوّتی برای او لازم است که در آن زمان به وسیله سی نفر از همراهان، از وحشت و تنهایی بیرون میآید.))
در تعداد ابدال اختلاف قول هست. از 30 نفر تا 80 نفر گزارش شده است.
ویژگی های ابدال:
1.داشتن قلبی همانند قلب ابراهیم: این مطلب را عبادة بن صامت از پیامبر نقل کرد.
شاید مراد پیامبر(ص) از این تشبیه، این است که این چند نفر از نظر شدّت، صلابت، بردباری و ایستادگی در برابر حمایت از دین خدا، همانند حضرت ابراهیم هستند و هیچ جریانی نمیتواند آنها را نسبت به دفاع از حریم دین، سست و بی تفاوت کند.
2. سپر بلای انسان ها بودن: از ویژگیهای ابدال این است که خداوند به وسیلة این وجودهای مقدّس، بلاها را از مردم دفع میکند. چنانکه ابن مسعود از پیامبر نقل کرده که فرمود: « خداوند به وسیلة آنها بلاها را از مردم زمین دور میگرداند.»
3. راضی بودن به قضای خداوند: سه ویژگیدیگر برای ابدال نقل شده که پیامبر فرمود:
«راضی بودن به حکم و قضای خداوند، پیشه کردن صبر بر محارم خدا، خودداری کردن از آلوده شدن به حرام و خشمگین شدن برای خدا»
4.مواسسات احسان و عفو: از دیگر مشخصههای ابدال این است که پیامبر فرمود:
«گذشت و عفو میکنند از کسانی که به آنان ظلم کنند، نیکی و احسان میکنند به آنان که در حقّشان بدی کنند، ایثار و مواسات میکنند در آنچه که خداوند به آنان داده است.»
5.ـ جود سخا و خیرخواهی: ابن مسعود از پیامبر اسلام(ص) چنین روایت کرده است: «بدانید که اینان (ابدال) هرگز این مقام را از خواندن نماز، گرفتن روزه و صدقه به دست نیاوردند.» عرض کردند: ای رسول خدا! پس به چه وسیله به این مقام رسیدند؟
پیامبر فرمود: «به وسیلة جود و بخشش و خیرخواهی مسلمانان»
1. ابدال
2.وزراء
3.حکّام
4.حلقه ی یاران(عقد)
5.اشیاع(جمع شیعیان)
6.اتباع
7.اولیاء
1. گروه اول ابدال هستند.
این گروه که نزدیک ترین یاران حضرت هستند. و در واقع پیشخدمتان امام زمان(عج) هستند که در زمان غیبت، آن حضرت را یاری میکنند و هر گاه یکی از آن افراد از دنیا برود، دیگری جای او را میگیرد. در این زمینه علاّمه مجلسی از
امام محمّد باقر(ع) نقل میکند:
((به ناچار برای صاحب این امر غیبتی هست و در آن غیبت قدرت و قوّتی برای او لازم است که در آن زمان به وسیله سی نفر از همراهان، از وحشت و تنهایی بیرون میآید.))
در تعداد ابدال اختلاف قول هست. از 30 نفر تا 80 نفر گزارش شده است.
ویژگی های ابدال:
1.داشتن قلبی همانند قلب ابراهیم: این مطلب را عبادة بن صامت از پیامبر نقل کرد.
شاید مراد پیامبر(ص) از این تشبیه، این است که این چند نفر از نظر شدّت، صلابت، بردباری و ایستادگی در برابر حمایت از دین خدا، همانند حضرت ابراهیم هستند و هیچ جریانی نمیتواند آنها را نسبت به دفاع از حریم دین، سست و بی تفاوت کند.
2. سپر بلای انسان ها بودن: از ویژگیهای ابدال این است که خداوند به وسیلة این وجودهای مقدّس، بلاها را از مردم دفع میکند. چنانکه ابن مسعود از پیامبر نقل کرده که فرمود: « خداوند به وسیلة آنها بلاها را از مردم زمین دور میگرداند.»
3. راضی بودن به قضای خداوند: سه ویژگیدیگر برای ابدال نقل شده که پیامبر فرمود:
«راضی بودن به حکم و قضای خداوند، پیشه کردن صبر بر محارم خدا، خودداری کردن از آلوده شدن به حرام و خشمگین شدن برای خدا»
4.مواسسات احسان و عفو: از دیگر مشخصههای ابدال این است که پیامبر فرمود:
«گذشت و عفو میکنند از کسانی که به آنان ظلم کنند، نیکی و احسان میکنند به آنان که در حقّشان بدی کنند، ایثار و مواسات میکنند در آنچه که خداوند به آنان داده است.»
5.ـ جود سخا و خیرخواهی: ابن مسعود از پیامبر اسلام(ص) چنین روایت کرده است: «بدانید که اینان (ابدال) هرگز این مقام را از خواندن نماز، گرفتن روزه و صدقه به دست نیاوردند.» عرض کردند: ای رسول خدا! پس به چه وسیله به این مقام رسیدند؟
پیامبر فرمود: «به وسیلة جود و بخشش و خیرخواهی مسلمانان»
-------------------------------------
گروه دوم از یاران ایشان وزراء هستند:
وزراء نزدیک ترین یاران امام عصر (عج) در زمان ظهور حضرت هستند.
و همه ی آن ها عجم هستند! ولی به زبان عربی صحبت می کنن.
الوزاء عجمی لیس منهم عربی ...
گروه دوم از یاران ایشان وزراء هستند:
وزراء نزدیک ترین یاران امام عصر (عج) در زمان ظهور حضرت هستند.
و همه ی آن ها عجم هستند! ولی به زبان عربی صحبت می کنن.
الوزاء عجمی لیس منهم عربی ...